Sector uitgelicht: VVT en medicatieoverdracht

Bij veel vormen van zorgverlening binnen de VVT speelt het voorschrijven en/of toedienen van medicatie een rol. Afhankelijk van de situatie variëren de werkprocessen, het aantal betrokkenen en verantwoordelijkheden rond de farmaceutische zorg.

Digitalisering in het verpleeghuis
In het verpleeghuis is de specialist ouderengeneeskunde (SO) de regie behandelaar. Hier wordt gewerkt met een EVS: het elektronisch voorschrijven van medicatie aan bewoners. Daarbij wordt in veel gevallen gebruik gemaakt van oplossingen die uitgaan van het ‘closed loop’ principe. Dit betekent dat de voorschrijver (de SO en/of verpleegkundig specialist), de verstrekker (de instellingsapotheek) én de toedieners (de verzorgenden en verpleegkundigen) allen digitaal in hetzelfde systeem werken. Daarmee werken zij ook altijd met dezelfde actuele medicatiegegevens. Handmatige invoer is niet meer nodig en zij kunnen efficiënt samenwerken. Wijzigingen worden sneller verwerkt en zijn snel beschikbaar. Dit heeft binnen de medicatieprocessen van het verpleeghuis tot mooie verbeteringen geleid. Toch blijven uitdagingen over. Zo blijft het vaak veel tijd vragen om te achterhalen wat het actuele medicatieoverzicht is als een cliënt tijdelijk of permanent wordt opgenomen in het verpleeghuis. Dit komt door versnippering van medicatiegegevens in de keten en levert potentiële risico’s op medicatiefouten op. Met tot gevolg extra uitzoekwerk om deze fouten voor te zijn. Dit speelt ook wanneer een verpleeghuisbewoner poliklinisch wordt behandeld en de medicatie wordt gewijzigd. Dan is het essentieel om de regionale samenwerking en afspraken goed op orde te hebben.

Digitalisering in de wijkzorg
Het netwerk van zorgprofessionals kan binnen de wijkzorg bestaan uit specialisten, huisarts, trombosedienst, openbare apotheek, dienstapotheek, collega zorgorganisatie en anderen. In de wijkzorg vond toedienregistratie tot voor kort nog op papieren toedienlijsten plaats. Omdat bij deze papieren werkwijze bij (regelmatig voorkomende) medicatiewijzigingen tot veel extra afstemming en telefoontjes tussen wijkzorgmedewerkers en apothekers leidde, werd de vraag om de uitwisseling van medicatiegegevens te verbeteren, steeds sterker.
In de wijkverpleging zien we dan ook een duidelijke toename van e-TRS-gebruik (elektronische toedienregistratie systemen). Deze e-TRS-oplossingen (ook e-TDR genoemd) communiceren met het apothekersinformatiesysteem (AIS) van de betrokken apothekers. Ze vervangen daarmee de papieren toedienregistratie en zorgen ervoor dat de actuele toediengegevens snel en efficiënt bij de wijkzorgmedewerkers beschikbaar zijn. Daarnaast ondersteunen de meeste e-TRS-oplossingen digitaal dubbele controle. In enkele gevallen zijn koppelingen gerealiseerd met een regionale trombosedienst. Hiermee worden mooie eerste stappen gezet richting het werken conform de nieuwe kwaliteitsstandaard ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’ en de daarbij behorende herziene richtlijn en informatiestandaarden.

Samenwerken en kennis delen
Als onderdeel van het programma Inzicht zijn eind 2019 twee proeftuinen medicatieveiligheid gestart: in Oost-Brabant en in de regio Zwolle. Binnen de proeftuinen hebben apothekers en thuiszorgorganisatie (wijkzorg) waardevolle ervaringen opgedaan wat betreft kwaliteitsverbetering en (digitale) samenwerking binnen het netwerk in de regio. De resultaten laten zien dat het erg waardevol is om zorgaanbieders in de regio niet allemaal zelf het wiel te laten uitvinden. Als thuiszorgorganisatie en apothekers gezamenlijk optrekken en kennis delen, werken zij succesvol toe naar een veiligere en efficiëntere medicatietoediening voor alle betrokkenen in de regio. Het projectteam Medicatieoverdracht van de sector VVT ziet het gebruik van e-TRS-oplossingen, als een belangrijke opmaat naar het werken volgens de herziene richtlijn. Daarin is digitale uitwisseling immers de norm. Door deel te nemen aan het programma Medicatieoverdracht wordt de volgende stap gezet: werken volgens de informatiestandaard Medicatieproces 9 waardoor alle zorgverleners in de keten medicatiegegevens compleet en op ieder gewenst moment kunnen inzien en uitwisselen en patiënten de beste zorg kunnen verlenen.

Sector VVT
Branchevereniging ActiZ, beroepsvereniging V&VN en de Vereniging van Specialisten Ouderengeneeskunde Verenso werken met het programmateam Samen voor Medicatieoverdracht. In het programma acteert ActiZ ook namens Zorgthuisnl en wordt nauw samengewerkt met het Platform Medicatieveiligheid in de Care, tevens de opsteller van de ‘Veilige Principes’. Meer weten? Kijk op de sectorpagina wijkverpleging en verpleeghuiszorg.