Onderzoek naar effect van elektronische medicatieoverdracht  

Het landelijk programma Medicatieoverdracht werkt aan goede en complete elektronische overdracht van medicatiegegevens. Hiervoor implementeert het programma stapsgewijs de kwaliteitsstandaard ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’ en de bijbehorende informatiestandaarden met als doel een compleet en actueel medicatieoverzicht voor zorgverleners en patiënten.

Alle partijen in de zorg verwachten dat goede elektronische medicatieoverdracht in de keten een belangrijke bijdrage levert aan de kwaliteit van de farmaceutische patiëntenzorg. Het draagt naar verwachting bij aan het voorkómen van medicatie-incidenten en daarmee aan het vergroten van de medicatieveiligheid. Ook is de verwachting dat elektronische medicatieoverdracht een tijdsbesparing voor zorgverleners oplevert.

Effect meten
Het is belangrijk de effecten van implementatie van de elektronische medicatieoverdracht te kunnen meten. VWS heeft Nivel, UMCG en partners MUMC, UU en IVM opdracht gegeven dit te onderzoeken.

De eerste stap is een nulmeting in de zorgbrede praktijk voordat de kwaliteitsstandaard ‘Overdracht van medicatiegegevens in de keten’ en de bijbehorende informatiestandaarden in Nederland geïmplementeerd zijn. Op basis van deze meting zullen de onderzoekers een aantal kwaliteitsindicatoren identificeren die mogelijk geschikt zijn om het effect van elektronische medicatieoverdracht op de lange termijn te meten. Deze indicatoren kunnen in een later stadium doorontwikkeld worden.

Nulmeting
Na literatuuronderzoek en onderzoek van de landelijk gemelde medicatie-incidenten rondom medicatieoverdracht, zijn de onderzoekers in mei 2024 gestart met de uitvoering van het onderzoek. De nulmeting vindt plaats in de volgende sectoren van de zorg: de geestelijke gezondheidszorg, de gehandicaptenzorg, de huisartsenzorg, de medisch specialistische zorg, de mondzorg, de openbare farmacie, de publieke gezondheidszorg, de trombosezorg, de verpleeghuiszorg en de wijkverpleging. Ook inventariseert het onderzoek de ervaringen van patiënten.

De nulmeting in de twee regio’s die meedoen aan de Kickstart Medicatieoverdracht is extra belangrijk omdat de Kickstartdeelnemers als eerste gaan werken met de elektronische medicatieoverdracht op basis van de kwaliteitsstandaard en de informatiestandaard Medicatieproces 9. Effecten van elektronische medicatieoverdracht kunnen dus ook als eerste in deze regio’s onderzocht worden.

Observaties en vragenlijsten
Wat wordt er precies gemeten in de nulmeting? Op basis van literatuuronderzoek is vastgesteld dat in de sector medisch specialistische zorg medicatiefouten relatief vaak voorkomen. In de ziekenhuizen van de Kickstartregio’s, het Erasmus MC Rotterdam en Antonius Ziekenhuis Sneek, is het daarom mogelijk metingen met observaties te doen. Het gaat om: het aantal onbedoelde verschillen tussen de medicatielijst van het ziekenhuis, de lijst in het Landelijk Schakelpunt (LSP) en de lijsten van de diverse sectoren. Daarnaast zal met behulp van een factor uit het literatuuronderzoek de gezondheidsschade voor de patiënt bepaald worden. De tijdsinvestering zal in deze ziekenhuizen gemeten worden via observatie. Uit vragenlijsten komen uitkomsten zoals de kwaliteit van leven, de patiënt- en zorgverlenerstevredenheid, de organisatie van medicatieoverdracht, de randvoorwaarden voor goede medicatieoverdracht en eventuele registraties die de sector heeft die geschikt zouden kunnen zijn om parameters uit te halen voor kwaliteitsindicatoren (het meetinstrument). In alle andere sectoren is het niet mogelijk om deze zaken kwantitatief te meten binnen een redelijke termijn. Daarom vragen de onderzoekers zorgverleners in deze sectoren om een vragenlijst in te vullen.

Meedoen?
Tot 15 juli is het mogelijk mee te doen en de vragenlijst in te vullen. Dit kost ongeveer 15 minuten en wordt zeer gewaardeerd. Klik hier om naar de vragenlijsten te gaan.

Meer weten?
Neem contact op met prof. dr. Patricia van den Bemt, p.m.l.a.van.den.bemt@umcg.nl