Update Kickstart Medicatieoverdracht: ‘In de praktijk merk je echt wat nodig is en kun je gaan optimaliseren’

In oktober 2022 ging de Kickstart Medicatieoverdracht van start. In twee regio’s beproeven 13 zorgaanbieders en 11 softwareleveranciers onder leiding van 2 RSO’s als penvoerders* de nieuwe informatiestandaard Medicatieproces 9 en kwaliteitsstandaard Overdracht van medicatiegegevens in de keten. In deze informatiestandaard en kwaliteitsstandaard hebben alle negen zorgsectoren die met medicatie werken, en de sector Patiënt & cliënt, afspraken gemaakt over het uitwisselen van medicatiegegevens. Door eerst op kleine schaal te beproeven, is deze nieuwe aanpak van medicatieoverdracht straks goed opschaalbaar naar alle leveranciers en zorgaanbieders. Met als stip op de horizon: betere medicatieveiligheid door een actueel en compleet medicatieoverzicht voor elke zorgverlener en elke patiënt.  

Voorbereidingsfase
De eerste maanden na start van de Kickstart stonden voor alle partijen (zorgaanbieders, softwareleveranciers, de RSO’s, sectoren en de deskundigen in het landelijk programma) in het teken van kennismaken en opstarten. Afspraken werden gepland, plannen werden gemaakt en op elkaar afgestemd. Dat kostte, met de vele betrokkenen, meer tijd dan gedacht maar was noodzakelijk en legde een goede basis. Rinske: “Ik ben heel blij met de samenwerking die is ontstaan tussen alle partijen. De RSO’s RijnmondNet en GERRIT hebben hun rol als penvoerder goed opgepakt, zij hebben een cruciale rol als intermediair tussen landelijk programma en zorgaanbieders. Ook de inzet en betrokkenheid van softwareleveranciers, de zorgaanbieders en alle anderen die participeren in het programma is enorm.” 

Bouwen en testen
In april 2023 is gestart met de realisatie van stap 3 en 4; voorschrijven en verifiëren/gebruiken. De softwareleveranciers begonnen met het aanpassen van hun software. In juli waren de eerste testdagen waarop softwareleveranciers samen met de deskundigen van het landelijk programma, Nictiz en VZVZ de software testten. Op 6 juli gingen de eerste berichten tussen verschillende softwaresystemen over de lijn. Een belangrijke mijlpaal was bereikt! Sindsdien zijn de partijen maandelijks fysiek bij elkaar geweest om de software te testen. Rinske: “Deze contactmomenten blijken heel waardevol. Softwareleveranciers kunnen meteen hulp krijgen bij vragen, van deskundigen of van elkaar. Ook krijgen we met elkaar meer inzicht in de uitdagingen en de planning.” 

 “Uit de testresultaten bleek dat de softwareleveranciers meer tijd nodig hebben dan gedacht om de informatiestandaard volledig in te bouwen en met elkaar ketentesten uit te voeren”, vertelt Rinske. “Het kostte meer tijd dan gepland om de specificaties uit te werken. Ook bleken de ondersteuningslijnen voor zorgaanbieders en softwareleveranciers nog niet perfect te werken. Deze ondersteuning zijn we aan de hand van de Kickstartervaringen aan het optimaliseren. Het was soms ook nog even zoeken hoe we het met elkaar eens worden over aanpassingen in de informatiestandaard of het werkproces, of hoe we issues met alle betrokkenen efficiënt kunnen oplossen. Daarnaast is er ook nog werk aan de winkel op het gebied van de inrichting van generieke functies en de benodigde infrastructuur. Pas in de praktijk merk je echt wat er nodig is en kun je gaan optimaliseren. Dat hoort bij beproeven.” 

Meer tijd nodig
De doorlooptijd van twee jaar leek bij de start ambitieus maar haalbaar. Bij nader inzien blijkt toch meer ruimte nodig voor de realisatie- en testfase, vertelt Rinske. “Alle betrokkenen stonden achter de planning, maar we misten ervaringscijfers. Er is geen programma waarmee we ons kunnen vergelijken. Een gegevensuitwisseling in de zorg, van deze omvang, met zoveel sectoren, is nooit eerder gedaan. Dit programma heeft daarnaast grote impact op fundamentele werkprocessen van alle sectoren. Dat maakt dat iedereen extra zorgvuldig meekijkt.” 

Ook al is het best ingewikkeld en gaat het niet zo snel als gehoopt, toch is er al veel werk verricht. “De eerste stap die we nu aan het realiseren zijn, het voorschrijven, is het meest ingrijpend. Daarna kunnen we voortbouwen op de opgedane kennis en ervaring. Ook andere implementatieprogramma’s op het gebied van gegevensuitwisseling in de zorg kunnen straks profiteren van onze geleerde lessen.” En het belangrijkste: alle deelnemers van de Kickstart, zowel softwareleveranciers als zorgaanbieders en sectoren, zien de vooruitgang en zijn vol vertrouwen dat het gaat lukken. Rinske: “Ik ben heel blij met zoveel mensen die ook zo gedreven zijn om met elkaar betere medicatieveiligheid te realiseren. Een project als dit, waarin alles met alles samenhangt, kan alleen met een goede samenwerking. We zijn samen aan het pionieren”.  

2024 en verder
Hoe ziet de komende tijd eruit? Rinske: “2024 staat in het teken van het bouwen en testen van het nieuwe medicatieproces. Nu nog met z’n allen in één ruimte, maar in de loop van 2024 starten we met testen in de praktijk van de deelnemende zorgaanbieders in de twee regio’s. Na succesvolle afronding van deze praktijktest gaan we naar verwachting begin 2025 over naar productie en gaan de zorgaanbieders dus echt live met medicatieproces 9!”.  

Ondertussen kan een aantal softwareleveranciers dat niet meedoet aan de Kickstart in 2024 al beginnen met het aanpassen van hun software. Met de eerste leveranciers zijn de gesprekken al in een vergevorderd stadium. De implementatie door deze leveranciers wordt gedaan op geleide van de resultaten van de Kickstart. “We moeten zeker weten, voordat de landelijke implementatie start, dat alles goed werkt”, zegt Rinske. “Zoals het er nu uitziet, kunnen de zorgaanbieders buiten de Kickstart vanaf begin 2026 deze nieuwe manier van medicatieoverdracht gaan implementeren. Als jouw leverancier de informatiestandaard Medicatieproces 9 dan al heeft ingebouwd, kan het snel gaan.”  

Tot die tijd kun je als zorgaanbieder al verschillende dingen doen om je goed voor te bereiden op deze nieuwe manier van medicatieoverdracht. Lees daarover hier meer.  

*De softwareleveranciers die meedoen aan de Kickstart Medicatieoverdracht zijn  ASolutions, CareConnections, CGM, Chipsoft, FarMedvisie, Dedalus, Medimo, Medxprt, SmartMed, Quli, Zorgdoc. De zorgaanbieders zijn Stichting Antonius Zorggroep (Sneek), Gezondheidscentrum Makkum, Apotheek De Dokkumer Wâlden, Stichting Alliade, Stichting Geestelijke Gezondheidszorg Friesland, Stichting Patyna, Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam, Huisartsenpraktijk Emmapark, Huisartsenpraktijk Bender, Apotheek Pijnacker Centrum, Poli-apotheek Sint Franciscus Gasthuis, Stichting Laurens, Stichting Star-shl. De coördinerende RSO’s (ook wel penvoerders genoemd) zijn Stichting RijnmondNet en Stichting GERRIT.