Softwareleverancier SmartMed zet zich al jaren in voor het verbeteren van medicatieoverdracht, vertelt oprichter/directeur Alfred Godeke. “Onze betrokkenheid bij het onderwerp gaat ver terug. We constateerden een jaar of zeven geleden al dat Nederland veel medicatie-incidenten heeft vanwege achterstallig huiswerk. De systemen zijn niet goed in staat om digitaal medicatie-informatie te delen tussen huisartsen, apothekers en ziekenhuizen. Daarom is SmartMed als een van de eerste softwareleveranciers actief in het programma Medicatieoverdracht, om de medicatieveiligheid te vergroten maar ook omdat andere innovaties pas zin hebben als de basis op orde is.”
Software aanpassen
Om een goede uitwisseling van medicatiegegevens mogelijk te maken, zijn vergaande aanpassingen nodig in het hart van de software, legt Alfred uit. Hij geeft een voorbeeld van een broodnodige aanpassing: “Huisartsen schrijven aan patiënten een medicijn voor: zowel de werkzame stof als de in te nemen hoeveelheid. Zij bepalen dus de therapie. De apotheker kiest daar een middel bij; hij gaat over de verstrekking. In de bestaande registratiesystemen zijn therapie en verstrekking niet van elkaar gescheiden. Als je ‘stop’ invoert, is het onduidelijk wat er moet stoppen: de therapie of het middel of allebei. Terwijl dit wel belangrijk is. Soms is het bijvoorbeeld de bedoeling dat een patiënt doorgaat met de therapie, maar overstapt op een ander middel met dezelfde werkzame stof.”
Testfase
In de informatiestandaard Medicatieproces 9, die binnen het programma Medicatieoverdracht door softwareleveranciers wordt geïmplementeerd, is dit probleem opgelost. De huisarts kan nu los de medicatieafspraak communiceren en daarnaast een apart verstrekkingsverzoek doen. Het is een van de vele problemen die zijn getackeld, vertelt Peter Schmeits, solutions manager bij SmartMed. “Eind vorig jaar zijn we gestart met aanpassingen die te maken hebben met het uitwisselen van elektronische gegevens over voorschrijven, gebruik en verificatie van medicatie. Inmiddels zitten we in de testfase.”
Een eerste groep softwareleveranciers en zorgaanbieders toetst de gegevensuitwisseling tijdens de Kickstart Medicatieoverdracht, de eerste implementatie van medicatieoverdracht die in de herfst van 2022 van start ging in de regio’s Friesland en Rijnmond en tot eind 2024 duurt. Hier wordt de uitrol naar de hele zorg voorbereid. “Leveranciers en zorgverleners beproefden de eerste softwareaanpassingen inmiddels al in een testomgeving”, vertelt Peter. “We gaan deze nu ook nog uitproberen in de klantomgeving. Eind 2023 hopen we zover te zijn dat de onderdelen voorschrijven, gebruik en verificatie klaar zijn voor implementatie in de twee Kickstartregio’s.”
Peter benadrukt dat de leveranciers tijdens het hele ontwikkelproces steeds nauw de eindgebruikers, zoals apothekers en huisartsen, betrekken. “Wij hebben oor voor hun wensen. De veranderingen die wij doorvoeren, moeten voor hen logisch zijn. Zij moeten immers in de praktijk kunnen werken met wat wij bouwen.”
Proces en begeleiding
Het aanpassen van de software is voor de betrokken leveranciers een enorme klus, ziet Jan Kerssies, leveranciersmanager bij het programma Medicatieoverdracht. “Gelukkig weten de leveranciers elkaar steeds beter te vinden. Ze leren van elkaar en hebben elkaar ook nodig, want uitwisselen van gegevens gebeurt altijd tussen verschillende systemen.” Peter beaamt dit. “In het begin was het zoeken: Hoe gaan we dit met z’n allen aanpakken? Inmiddels hebben we een modus gevonden. Elke drie weken is er gezamenlijk overleg. Er is bovendien een wekelijks vragenuurtje, waarin deskundigen van het programma Medicatieoverdracht vragen beantwoorden en leveranciers ook elkaar verder helpen. Dat werkt heel goed. En tussentijdse vragen droppen we in een online omgeving. Ze worden daar snel opgepakt.”
Ook Jan speelt een rol in de samenwerking tussen de softwareleveranciers. Peter: “Hij verbindt partijen en vindt altijd een common ground waarvandaan anderen samen verder kunnen.” Jan: “Als leveranciersmanager sta ik tussen partijen om te kijken wat betrokkenen nodig hebben om hun werk goed te doen en de neuzen dezelfde kant op te krijgen.”
Uitdagingen
Wat zien Peter, Jan en Alfred als uitdagingen voor het komend jaar? Ze noemen dat verschillende software-aanpassingen zich nog in de testfase bevinden, terwijl tegelijkertijd al gebouwd wordt aan nieuwe onderdelen die te maken hebben met het verstrekken en toedienen van medicatie. Het maken van een realistische planning is een uitdaging. Maar ook “de vraag hoe je de nieuwe wereld aansluit op de oude”, zegt Alfred. “Hoe krijg je leveranciers en eindgebruikers mee die nu nog vasthouden aan de oude systemen?” Jan vermoedt: “Door onze resultaten zal de druk op de markt toenemen. Hopelijk trekt dat aarzelende partijen straks over de streep”.
Eendracht
Trots zijn de mannen op wat er al is bereikt. Jan: “De leveranciers werken keihard, dat is waanzinnig om te zien. Ze maken enorme sprongen vooruit.” Peter: “Dat we nu zo snel gaan, komt ook door de onderlinge goede samenwerking. Leveranciers die in het dagelijks leven concurrenten zijn, zitten binnen dit programma eensgezind om de tafel. Dat draagt zeker bij aan de voortgang.”